Hoe honkvast mijn opa’s familie van vader’s zijde is, leerde ik pas toen ik mij ging verdiepen in onze familiegeschiedenis.
Honkvast familie Westerman
Mijn grootvader was boer, evenals zijn vader en diens vader vader. Altijd hebben ze gewoond aan wat nu Westeinde 200 is, in Nieuwleusen. De historische vereniging van Nieuwleusen weet zeker dat de familie er al sedert het begin van de 18de eeuw woont. Waar ze daarvoor vandaan kwamen is lastig uit te vinden. In die tijd werden nog geen achternamen gebruikt en vond bevolkingsregistratie slechts minimaal plaats.
Mijn opa’s broers en zussen bleven allemaal in de buurt wonen van hun ouderlijk huis. Mijn opa woonde nog het verst, op wel 2 kilometer afstand van zijn geboortehuis.
Mijn vader’s broers en zussen bleven niet meer zo dichtbij huis wonen. zo vertrok mijn tante Mieke naar Australië. Als enigste kind in het gezin heeft zij mogen leren voor verpleegster. De rest is in Nederland gebleven, soms even naar de randstad voor werk, maar daarna keerde men weer terug naar Oost-Nederland. Uiteindelijk woonde iedereen op minder dan 50 kilometer van hun geboortehuis.
Als ik kijk naar mijn generatie, dan zijn de afstanden nog groter geworden van ons geboortehuis. Mijn broer woont in Noorwegen, en vele neven en nichten zijn buiten Overijssel gaan wonen en werken.
Westermannetjes in het buitenland
Toch kom ik de naam Westerman overal in de wereld tegen. Zo staat er een Westerman genoteerd op de grote muur met namen van Ellis Eiland in New York. In Nieuw-Zeeland tref ik een makelaar aan met de naam Westerman en in Suriname blijkt de naam Westerman voor te komen op Plantage Alliance.
In Suriname heb ik mijn man ontmoet. Ik genoot van zijn verhalen over zijn opa Sydney Kam, waar hij in zijn jeugd bij in huis woonde met zijn ouders. Hoe die van de ene business naar de ander ging, en hoe hij Milton op 5-jarige leeftijd meenam naar hun familie in Europa, samen met Milton’s vader. Zover ik het weet, heeft mijn grootvader nooit de boerderij verlaten voor een vakantie.
Verhuizerige familie Kam
Zeker is dat de grootvader van Sydney Kam in 1861 vanuit China aankwam in Guyana als contractarbeider. De regio waar hij vandaan komt staat op zijn immigratiepapieren, maar de echte familienaam zal moeilijk te achterhalen zijn, evenals zijn geboorteplaats. De grootvader van Sydney Kam kwam namelijk aan in Guyana als Wong-a-Tim en noemde zichzelf later Kam, wat de Kantonese uitspraak is voor Chin.
Onderzoek heeft uitgewezen dat namen vanuit het Chinees naar het Romaanse alfabet vaak tot fouten hebben geleidt. En dat de schrijfwijze van de naam in het Romaans sterk afhankelijk was van de betreffende administrateur. Waarschijnlijk was de administrateur of bemiddelaar Hakka-sprekend was, omdat de naam vanuit het Chinees is vertaald naar Wong-a-Tim. Was de administrateur of bemiddelaar Kantonees-sprekend geweest, dan was het misschien Wong-a-Kam geworden.
Sydney Kam zijn geboorteplaats is in Guyana, zijn vader is in Guyana gebleven. Sydney Kam is nog geboren op een plantage, maar later vestigde de hoofdstad zich in Georgetown. Van daaruit zijn al de broers en zussen van Sydney Kam de wereld overgegaan op zoek naar een beter leven, en misschien soms ook wel op zoek naar avontuur. De broers en zussen van Sydney Kam woonden tijdens hun volwassen leven in de Verenigde Staten, Canada, Trinidad en Engeland. Deze broers en zussen waren van dezelfde generatie als mijn opa.
Milton’s vader is in Suriname gebleven, maar één van zijn zussen heeft een periode in de Verenigde Staten gewoond en twee anderen zijn naar Nederland vertrokken.
Milton’s zussen zijn samen met hem naar de Verenigde Staten gegaan, en hebben geen van beiden de wens om terug te keren naar Suriname.
Vanwege het feit dat de familie zich over vele landen heeft verspreidt, is het moeilijk om hun geschiedenis te achterhalen.
Ik ben dan ook blij dat in een familie-album de naam van Sydney Kam’s opa is genoteerd, inclusief met welke boot hij is aangekomen in Guyana. Dat heeft mij een start gegeven. Daarnaast valt hun leven enigszins te traceren op basis van krantenartikelen, omdat zij voor hun bedrijven vergunningen moesten aanvragen. En omdat de gemeenschap van Chinese-Guyanesen relatief klein is, zijn er ook vele amateur-onderzoekers die stambomen bijhouden en combineren. Hierdoor is er veel informatie te vinden, maar voor verhalen en een sense of familiecultuur zal ik nog vele kilometers moeten reizen.
Advertentie in De West op 21 Augustus 1950
Doen van familieonderzoek
Het klinkt mooi een veel bereisde familie, maar voor het achterhalen van de familiegeschiedenis is het een ramp. Daar waar ik vrijwel alle informatie van mijn familie kan opzoeken bij het Historisch Centrum in Overijssel, zal ik voor Sydney Kam zowel in Guyana als in Suriname onderzoek moeten doen. In beide landen zijn de archieven niet zo goed onderhouden en gearchiveerd als in Nederland, dus ook dat gaat nog een uitdaging zijn.
Hoe zit het met jouw familie? Zijn ze honkvast geweest of zijn ze meerdere malen verhuist van land naar land?
