We zitten op het balkon van Milton’s vader in Suriname. Het is vochtig warm en de ventilator blaast volop om ons ietwat koelte te geven. Het is december 2016 en over een klein half jaar gaan Milton en ik trouwen. In een vlaag van sentimentaliteit vraag ik aan Milton zijn vader of er ook oude familiefoto’s zijn.
Milton zijn vader springt op vanuit zijn comfortabele stoel op het balkon, gaat naar binnen en komt terug met een stapel fotoboeken.
Terwijl we de verschillende fotoboeken en fotomapjes doornemen, laat Milton zijn vader ons ook een hele oude zwart-wit foto zien. Milton herkent de foto gelijk. Jarenlang heeft het in zijn ouderlijk huis aan de Grote Combéweg gehangen. Milton weet nog precies waar.
De foto is gemaakt rond 1923 en ik zie een gezin gekleed in trendy westerse kleding. Milton zijn grootvader Sydney is het oudste kind op de foto. Zijn dandy uitziende kleding doet vermoeden dat de familie niet arm was. Daarnaast is de foto genomen in een fotostudio door een professionele fotograaf. Iets wat een gezin uit die tijd niet zomaar deed, alleen bij bijzondere gelegenheden.
Herinneringen aan Sydney Kam komen naar boven bij Milton en zijn vader. En al snel vult de middag zich met familieverhalen. Een paar dagen later komt zijn tante met een tas vol oude foto’s, die we met zijn allen doornemen. Weer hoor ik de verhalen over hoe zijn Milton zijn opa van Guyana naar Suriname is verhuisd. Hoe zijn opa een taxibedrijf had, pal naast de Centrale Markt. Dat oma Kam bekend stond om haar krabbenpastei en dat ze later een pension zijn begonnen aan de Grote Combé. Maar ik hoor ook trieste verhalen over hoe het oudste kind van Milton zijn grootouders op 6-jarige leeftijd is overleden, omdat ze op een plantage woonden zonder een dokter in de buurt. Of hoe de overige broers en zussen van Sydney in de jaren 60 uit Guyana zijn gevlucht naar Engeland. Met gloeiende oren luister ik naar alle verhalen.
Wat een boeiende familiegeschiedenis! En zoveel interessanter dan die van mijn opa. Mijn opa was een kleine zelfvoorzienende boer in Overijssel, die volgens mij nooit buiten Nederland is geweest. Het meest spannende dat ik over mijn grootvader kan vertellen, is dat zijn vader met de dienstmeid moest trouwen.
De werelden van onze opa’s zijn zo verschillend, maar toch zijn ze in dezelfde tijdsperiode geboren. En op de één of andere manier zijn Milton en ik wel bij elkaar gekomen. Wij hebben ook allebei pal naast onze grootouders gewoond.
In eerste instantie dook ik in de familiegeschiedenis van de familie Kam, want die was zoveel boeiender. Maar langzaam aan kwam ook de interesse voor het leven van mijn opa in Nederland en zijn generatiegenoten. Ik begon het bijzonder te vinden dat hij zijn hele leven in hetzelfde gebied heeft gewoond en dat hij desondanks ook genoeg heeft meegemaakt. Zijn vader was een oudere man, zijn moeder is al vroeg overleden in een psychiatrisch centrum, hij heeft zelf de grond voor zijn boerderij moeten ontginnen en stond bekend als een goede paardenmenner.
In beide families was al familieonderzoek gedaan. Zo had mijn moeder al wat voorwerk gedaan, en leerde ik dat door vrijwilligers van de lokale historisch vereniging in Nieuwleusen uitgebreid onderzoek was gedaan naar mijn opa zijn familie. Deze vrijwilligers waren erg enthousiast over mijn familie, omdat zij vele eeuwen op dezelfde plek hebben gewoond, namelijk aan de Westeinde 200. Dus zo beweeglijk als Milton zijn familie is geweest, zo honkvast is de mijne geweest. In september 2019 sprak ik met hen ook over de ontwikkelingen in de regio en het boerenleven aan het begin van de 20ste eeuw.
In de aankomende jaren wil ik door middel van onderzoek, gesprekken en interviews inzicht krijgen in het leven van onze beider grootvaders en hun vrouwen. Ik wil meer leren over de tijd waarin zij leefden, maar ook hun levens koppelen aan grotere ontwikkelingen en gebeurtenissen die plaatsvonden of misschien juist wel inzoomen op kleine details uit hun leven zoals de kleding die ze droegen.
Schrijf je hiernaast in voor de nieuwsbrief, zodat je vanzelf een bericht ontvangt als er weer een nieuw artikel online komt over mijn ontdekkingstocht naar hun leven.